Raczyna (dopływ Nysy Kłodzkiej)
 Kanał ulgi Jeziora Otmuchowskiego, którym płynie rzeka Raczyna | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Lokalizacja | |
| Rzeka | |
| Długość | ok. 25,7 na terenie Czech 13,3 km na terenie Polski 12,4 km |
| Spadek |
21,8‰ |
| Źródło | |
| Miejsce | Góry Złote cz. Rychlebskie hory u połudn. podnóża wzniesienia Kobyla Kopa czes.Koníček |
| Wysokość |
649 m n.p.m. |
| Współrzędne | |
| Ujście | |
| Recypient | Nysa Kłodzka |
| Miejsce | |
| Wysokość |
198 m n.p.m. |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie Sudetów  | |
Raczyna (czes. Račy potok) – rzeka w Czechach i w południowej Polsce, prawy dopływ Nysy Kłodzkiej.
Płynie przez Sudety Wschodnie (Góry Złote, czes. Rychlebské hory), Przedgórze Paczkowskie, czes. Žulovská pahorkatina i Obniżenie Otmuchowskie.
Górska rzeka, o długości około 25,7km[1], prawy dopływ Nysy Kłodzkiej[2], jest ciekiem III rzędu należącym do dorzecza Odry, zlewiska Morza Bałtyckiego.
Źródło rzeki położone jest w Czechach w kraju ołomunieckim (czes. Olomoucký kraj), w powiecie Jesionik w północno-zachodniej części Gór Złotych (cz.Rychlebské hory) u południowego podnóża wzniesienia Kobyla Kopa czes. Koníček, na wysokości ok. 649 m n.p.m.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Rzeka wypływa z niewielkiego, bagiennego terenu położonego w obniżeniu między wzniesieniami Kobyla Kopa (czes. Koníček, po północnej stronie) i Černý vrch (po południowej stronie). W początkowym biegu rzeka płynie w kierunku wschodnim szeroką, płytko wciętą, zalesioną doliną. Niżej, na poziomie 670 m n.p.m., rzeka skręca na północny wschód i płynie głęboko wciętą V-kształtną, malowniczą krajobrazowo doliną rzeczną Račí Údolí w kierunku czeskiej miejscowości Horní Fořt. Przed Horní Fořt na poziomie 380 m n.p.m. rzeka opuszcza zalesioną dolinę, a tym samym i Góry Złote, i wpływa na Przedgórze Paczkowskie pomiędzy zabudowania miejscowości Horní Fořt. Po opuszczeniu miejscowości płynie otwartym terenem w kierunku granicy polsko czeskiej. Po 13,3 km swojego biegu, na wysokości ok. 235 m n.p.m., opuszcza Czechy i wpływa do Polski. Płynie wśród pól uprawnych w kierunku północno-wschodnim, po czym po przepłynięciu ok. 12,4 km od granicy, na wysokości około 198 m n.p.m., na południe od Paczkowa, uchodzi do Nysy kłodzkiej. Koryto rzeki kamienisto-żwirowe, słabo spękane i na ogół nieprzepuszczalne, z małymi progami kamiennymi, na których w górnym biegu w kilku miejscach występują niewielkie wodospady. Zasadniczy kierunek biegu rzeki jest północno-wschodni. Jest to rzeka górska, która wraz ze swymi dopływami odwadnia zachodnią część masywu Gór Złotych oraz odprowadza część wód z Przedgórza Paczkowskiego. Rzeka w górnym biegu dzika, w środkowym i dolnym uregulowana. W większej części swojego biegu płynie terenem zalesionym, brzegi w 20% zadrzewione, szerokość koryta 3,8 m, a śr. głębokość 0,25 m[3]. W trakcie budowy Jeziora Otmuchowskiego zmieniono bieg rzeki na odcinku od Trzeboszowic do ujścia. W tej części swojego biegu płynie ona sztucznym korytem między wałami kanału ulgi Jeziora Otmuchowskiego.
Rzeka charakteryzuje się dużymi, niewyrównanymi spadkami podłużnymi i zmiennymi wodostanami, z typową dla potoków górskich „kaskadyzacją” kilkunastocentymetrowymi progami piętrzącymi, znajduje się na niej szereg progów redukujących spadek.
Gwałtowne topnienie śniegów wiosną, a w okresach letnich wzmożone opady i ulewne deszcze, które należą do częstych zjawisk, powodują wezbrania wody. Często przybierają one groźne rozmiary, stwarzając zagrożenie powodziowe u podnóża gór.
Główne dopływy[edytuj | edytuj kod]
- lewe – Jaworka, Czerwony Potok, Kanał Ulgi Nysy Kłodzkiej.
- prawe – Świdna
oraz wiele bezimiennych strumieni i potoków mających źródła na zboczach przyległych wzniesień.
Miejscowości nad rzeką[edytuj | edytuj kod]
- po stronie Czech: Horní Fořt,
- po stronie Polski: Trzeboszowice, Ścibórz, Frydrychów, Otmuchów.
Inne[edytuj | edytuj kod]
- W rzece występuje strzebla, pstrąg potokowy, kiełb, lin oraz śliz, który jest gatunkiem dominującym.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), ISBN 83-239-9607-5.
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 21 (N-Ż) Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie, Przedgórze Paczkowskie. red. Marek Staffa. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2008, s. 405–406. ISBN 978-83-85773-93-1. (pol.).
- Rychlebské hory a Lázně Jeseník. Soubor turistických map 1:50 000. Wyd. 1. Praha: Klub českých turistů, 1994–97. ISBN 80-85499-34-7. (cz.).